در شش سال اخیر ایران با پدیده ای تازه در لایه های پنهان جامعه با درجه تخریب ناگهانی و غیر قابل جبران و تهدید های امنیتی متفاوت روبرور بوده، تغیر الگوی مصرف مواد مخدر، ایران را از مصرف کننده به تولید و صادر کننده مواد مخدر تبدیل نموده است.
اعتیاد به مواد مخدر به مشکل جدی اجتماعی در ایران تبدیل شده است و پیامد های ناگواری را به همراه داشته است. مباحث متعددی در زمینه ی مقابله با استفاده و قاچاق مواد مخدر از گذشته تا کنون مورد بحث بوده است؛برخورد با قاچاق چیان که از آنها به عنوان سوداگران مرگ یا د می شود و خورده فروشان وجمع آوری معتادان مواد مخدر از سطح شهر ها که این خود نیاز به ساختار های لازم چون کمپ های مراقبت و درمان معتادان دارد چیزی که تا کنون به اندازه کافی وجود ندارد اما آنچه بیش از همه مطرح بوده است فرهنگ سازی و ایجاد بستر های مناسب برای آگاهی عموم مردم از پیامد های استفاده از مواد مخدر است ،که کمک مدارس و مراجع قانونی در جامعه بسیار پر اهمیت و نقش رسانه ها تعیین کننده می باشد.
آمار رسمی اعتیاد در ایران
در این شکی نیست که ترویج مواد مخدر میان افراد کم سن وسال می تواند زنگ خطری برای مسئولان هر کشوری باشد آمار دقیقی از استفاده از مواد مخدر در ایران در دست نیست اما طبق آمار رسمی میزان استفاده از مواد مخدر در ایران یک میلیون و۳۲۵ هزار نفر می باشد. این آمار نتایج طرح شیوع شناسی سوء مصرف مواد در بین شهروندان ایرانی را 91 درصد معتادان مرد و 9 درصد را معتادان زن تشکیل می‌دهند.
ومیزان مصرف مواد مخدر در گروه سنی 15 تا 19 سال معادل 13.56درصد،گروه سنی 20 تا 24 سال معادل16.83 درصد، 25 تا 29 سال معادل 14.32 درصد بوده و بقیه به گروههای سنی 30 تا 64 سال اختصاص دارد.
وضعیت تحصیلات مصرف کنندگان موادمخدر نیز به این صورت است که 5.68 درصد بی سواد، 8.03درصد تحصیلات ابتدایی، 11.76 درصد راهنمایی، 37.86 درصد متوسطه، 15.22درصد مقطع کاردانی و 21.45 درصد لیسانس و بالاتر را دارند.
اما میزان مصرف مواد مخدر را می توان بسیار بالاتر از آمار رسمی در نظر گرفت ، مسئله ای که ده میلیون خانواده ایرانی با مشکلات ناشی از اعتیاد به مواد مخدر دست و پنجه نرم می کنند. به ویژه در سال های اخیر شاهد رشد استفاده از مواد مخدر شیمیایی از قبیل شیشه ،کراک و قرص های روان گردان بوده ایم که آثار بسی مخرب به جسم وجان معتادان و رفتار های اجتماعی و افزایش تولید جرم بوده ایم.
رویکر جدید
به گفته قائم‌مقام دبیرکل ستاد مبارزه با موادمخدر «راهبرد جدید ستاد مبارزه با مواد مخدر در ایران در چند سال اخیر مبتنی بر رویکرد بیمار انگاری معتادان، موجب شد که از ورود مصرف‌کنندگان و استعمال کنندگان موادمخدر به زندان‌ها جلوگیری شده و از حجم ورودی زندانیان تا حدود زیادی کم شود. این رویکرد در مقابل رویکرد گذشته (جرم انگاری اعتیاد) باعث تغییر روند در فرایندهای اجرایی شده و راهبرد درمان محوری ملاک عمل واقع شد. همچنین بر اساس قانون جدید معتاد بیمار شناخته شده و باید در فرایند درمان قرار بگیرد. در حال حاضر نیز معتادان متناسب با شرایطشان به مراکز درمانی مبارزه با مواد مخدر منتقل می‌شوند و در چرخه درمانی و روانشناسی قرار می‌گیرند و سعی شده تا با حمایت‌های صورت گرفته مانند مهارت‌آموزی به سمت زندگی سالم هدایت شوند.»
تغیر الگوی مصرف
به گزارش بی بی سی فارسی و به نقل از اسماعیل مقدم فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران ،ایران پیش از این به عنوان مصرف کننده مواد مخدر شناخته میشد اما امروز نه تنها تولیده کننده برای مصرف داخلی است بلکه احتمالا صادر هم می کند شواهد حاکی از این است که در شش سال گذشته الگوی مصرف مواد مخدر در ایران تغییر کرده است مصرف مواد روان گردان شیشه به شدت افزایش یافته و به دومین ماده مخدر مورد استفاده در ایران تبدیل شده است. سن اعتیاد در ایران از 23 سال به 21 سال کاهش یافته است مصرف کنندگان مواد مخدر دلیل روی آوری خود به شیشه را در دسترس بودن،ارزان بودن و وسیله برای گذراندن وقت جوانان می دانند ، دلیل دیگر را در کاهش ترانزیت تریاک ماده سنتی مصرفی در ایران از افغانستان می دانند که به دلیل مراقبت شدید مرزها است که از 62 درصد به 28 درصد کاهش یافته که این خود افزایش قیمت این ماده و دلیل روی آوری معتادان به مواد مخدر مصنوعی را نیز به دنبال داشته است.
اطلاع رسانی و آموزش همگانی و فعالیت نهاد های مسئول از راه های است که می توان برای کاهش سن اعتیاد و تغییر الگو های مصرف مواد مخدر بر روی آن ها سرمایه گذاری کرد، اما عدم توجه صحیح به این مسئله می تواند خسارت های جبران ناپذیری را به جمعیت جوان ایران وارد کند.
بسیاری کارشناسان حوزه مواد مخدر بر این باور اند خانواده دولت و نهاد های مختلف می توانند برای مقابله با پایین رفتن سن اعتیاد نقش مؤثری ایفا کند.برخی نیز معتقدند که دولت می تواند نقش پر رنگ تری از خانواده برای جلوگیری از اعتیاد کودکان و درمان آنها داشته باشد.
درباره این سایت